Juridische aspecten

Palliatieve of teminale of diepe sedatie zijn meerdere termen voor hetzelfde: in de laatste levensfase opzettelijk (continu of kortdurend) het bewustzijn van de patiënt verlagen met als doel verlichting van het lijden (maar niet het verkorten van het leven!) Wij gebruiken in het vervolg van deze documentatie de term palliatieve sedatie.

Wanneer palliatieve sedatie met de daarvoor geëigende middelen (sedativa) en dosering wordt toegediend, is noch de voorschrijvende medicus en de toedienende verpleegkundige niet strafbaar. Uiteraard geldt dit ook voor de voorbereidende handelingen (ongeacht door wie verricht).

Anders wordt het, wanneer door middel van soort medicatie en/of dosering bewust wordt aangestuurd op (bespoedigde) levensbeëindiging. Dit is redelijk goed te objectiveren aan de hand van de medicatie- en doseringsvoorschriften.

Morfine bijvoorbeeld is een adequaat middel voor bestrijding van ondermeer pijn. Morfine is echter in beginsel ongeschikt voor palliatieve sedatie, want geeft veelal onvoldoende sedatie. Stijgende doseringen van dit middel zonder tussentijdse (aantoonbare) evaluatie, waardoor dus de noodzaak voor verhoogde dosering onduidelijk is, zijn zeer verdacht en kan tot het oordeel leiden dat sprake is van strafbaar handelen (reeds omdat het waarschijnlijk niet gelijk te stellen valt met euthanasie volgens de lijnen van de wettelijke zorgvuldigheidsnormen).

Wanneer een verpleegkundige, zonder dat er sprake is van duidelijke symptoomverandering (verergering), de opdracht krijgt om de dosering te verhogen, is het zeker legitiem om die opdracht te weigeren.